Bài thơ đã tìm được chủ và cảm nhận

Những năm chiến tranh, chúng tôi là sinh viên chuyền tay nhau đọc, ghi lại bài thơ “Em đi tìm anh trên bán đảo Ban căng” vào sổ tay yêu thơ mà không biết tên tác giả. Cứ thế, bài thơ được lan truyền rất nhanh chóng trong các bạn sinh viên trong lớp, trong khoa, rồi cả trường, các trường khác. Sức lan tỏa của bài thơ nhanh chóng, có lẽ bài thơ đã “bắt nhịp” con tim tuổi trẻ trước một chuyện tình đẹp đẽ, thánh thiện, lãng mạn nhưng nghiệt ngã và tan vỡ vì chiến tranh. Bài thơ đã chuyển tải được tâm trạng, nỗi lòng đau đớn khôn cùng của người con gái xinh đẹp trước mối tình tan vỡ mà chưa hiểu lý do. Với một tình yêu mãnh liệt, tha thiết, cô gái lang thang đi tìm lại những kỷ niệm của hai người trên bán đảo Ban Căng với hy vọng mong manh là gặp lại người yêu. Nhưng than ôi, “Tìm không thấy chỉ thấy trời im lặng”, “Nhìn theo anh mất hút biết về đâu”…
Bài thơ tuy được người con trai trong chuyện tình viết thể hiện nỗi lòng của người con gái, nhưng đó cũng chính là nỗi lòng của tác giả trong nỗi đau quặn quại, day dứt, đau xé tâm can trước sự tan vỡ của mối tình đẹp đẽ của chính mình.

Trong những năm dài chiến tranh, vì lý do nào đó, bài thơ không được phổ biến. Chúng tôi, sau khi ra trường, mỗi người về công tác mỗi nơi, không có điều kiện gặp nhau và cũng không nhớ đến chuyện tình, không ai nhắc đến bài thơ.

Tình cờ một hôm, tôi đọc được bài viết của nhà báo Thế Lữ - Cựu lưu học sinh Việt Nam tại Nga, khóa 1985 – 1990 -  Giới thiệu bài “Xuất xứ của bài thơ tình “Em đi tìm anh trên bán đảo Ban căng””. Tôi mừng quá, thật sự xúc động, bao kỷ niệm một thời trai trẻ lại ùa về trong tôi. Tôi đọc bài thơ mà sao cứ nghẹn ngào, nước mắt cứ dàn giụa, chảy theo từng câu thơ!!!

Theo lời kể của nhà báo Thế Lữ:

Tác giả bài thơ “Em đi tìm anh trên bán đảo Ban căng” là ông Khổng Văn Đương, sinh năm 1945, quê ở huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ. Ông cũng là nhân vật chính trong chuyện tình bài thơ.

Từ năm 1965, ông Đương học khoa Hóa, trường Đại học Bách Khoa Georges Dej Bucarest Rumani. Ông Đương quen và yêu cô gái tên là Valentina, nữ sinh trung học Rumani xinh đẹp, thông minh và lãng mạn trong kỳ nghỉ hè tại Biển Đen. Bố mẹ nàng là nhà giáo và rất thương ông Đương cũng như sinh viên Việt Nam du học.

Ở Việt Nam lúc bấy giờ là thời kỳ cuộc chiến tranh chống Mỹ bước vào giai đoạn ác liệt. Miền Bắc có phong trào “3 khoan”, thanh niên tạm thời gạt bỏ chuyện yêu đương, tập trung học tập, lao động sản xuất và chiến đấu, chi viện cho tiền tuyến. Lưu học sinh Việt Nam cũng không ngoại lệ mà phải gạt bỏ chuyện yêu đương, tập trung học tập tốt nhất để trở về xây dựng Tổ quốc. Chuyện tình của ông Đương vỡ lở. Tổ chức Đoàn đã kiểm điểm ông, yêu cầu chấm dứt quan hệ, nếu không sẽ bị trục xuất về nước. Ông Đương đành phải chia tay Valentina! Nàng đã viết thư cho ông với những lời lẽ thống thiết, oán hận, nhưng vẫn le lói hy vọng, đợi chờ. Nhận thư nàng, ông Đương thấy mình có lỗi lớn trước một tình yêu chân thật, trong sáng. Xúc động và đau khổ trước tình yêu của nàng, ông Đương đã viết bài thơ “Em đi tìm anh trên bán đảo Ban căng” trong một buổi chiều để chuyển tải tâm trạng giận hờn, oán trách, đau buồn, bi oán của Valentina thể hiện qua bức thư. Đây là bài thơ tình rất hay, lãng mạn, chân thật, trong sáng mà được chính người trong cuộc viết, như tiếng khóc nức nở trước chuyện tình dang dở nên đã được lan truyền trong giới sinh viên rất nhanh. 

Nhờ sự giúp đỡ bạn bè và tài liệu minh chứng, Trung tâm bản quyền Hội nhà văn Việt Nam đã cấp giấy chứng nhận bản quyền tác giả của bài thơ trên cho ông Khổng Văn Đương. Bài thơ “Em đi tìm anh trên bán đảo Ban căng” hơn 40 năm lưu lạc, nay đã tìm được chủ của nó.

Khâm phục, xúc động trước chuyện tình và lời thơ đầy nước mắt, tôi đã sưu tầm và trân trọng giới thiệu tiếp bài thơ với các bạn như một lời cảm ơn đến tác giả  Khổng Văn Đương và nhà báo Thế Lữ.                                                                      Tháng 7/2013

EM ĐI TÌM ANH TRÊN BÁN ĐẢO BAN CĂNG

                                                Khổng Văn Đương

 Em đi tìm anh trên bán đảo Ban-căng
Tìm không thấy chỉ thấy trời im lặng
Một mình em trong màn đêm thanh vắng
Tim bồi hồi chân bước vội dưới trăng

Em trèo lên đỉnh núi cao Các-pát
Nhìn theo anh mất hút biết về đâu
Chân ai đi xa lắc tím trời Âu
Dòng nước mắt bỗng trào ra chua chát!

Em lại đến Biển Đen xưa dào dạt
Sóng xô bờ liên tiếp gọi triền miên
Buồn! Chao ôi, gió làm em phiêu bạt
Thân cô đơn kinh khiếp cả trăng hiền!

Ôi dòng xanh rầm rì sông Đa-nuyp
Mây trời in lồng lộng giữa dòng sông
Nên ngàn năm êm đềm trôi một nhịp
Chỉ mình em nhức nhối vết thương lòng!

Hỡi trái đất rộng làm chi bát ngát!
Cho loài người chia biên giới thế gian
Cho sa mạc nổi bùng cơn bão cát
Cho tình anh chưa bén đã lụi tàn?

Em xin hỏi Trời cao và Đức Phật
Cõi Niết bàn có mãi mãi mùa xuân
Đâu trời Tây, đâu xa gần cực lạc
Mà trần gian đầy bể khổ trầm luân?

Con lạy Chúa Giêsu ban phép lạ
Cho nước Người hết li biệt, chia phôi
Hai chúng con quỳ trước Người đa tạ
Xin hòa tan làm một, ngàn đời!

Em cầu nguyện. Còn anh anh chẳng biết
Trái tim anh sao giá lạnh thờ ơ?
Và hôm nay dù tình anh đã hết
Em vẫn mong, vẫn hy vọng, vẫn chờ...

Vẫn trèo lên đỉnh cao Cac- pát
Vẫn theo dòng Đanuyp những đêm trăng
Em lại đến Biển Đen xưa dào dạt
Đi tìm anh trên bán đảo Ban - căng!

                             Bucarest, 19/3/1969

                           

(Hình có tính chất minh họa. Nguồn: Internet)